Làm gì nếu quý vị mắc (nghi ngờ mắc) bệnh Covid-19?
1. Bình tĩnh:
- Phần lớn (trên 80%) bệnh nhân Covid-19 sẽ tự khỏi bệnh. Hiện nay, số người mắc Covid-19 tại Mỹ ước tính gấp 6-24 lần (trung bình gấp 15 lần) con số ca chúng ta biết, tức là khoảng 40-45 triệu người đã mắc bệnh (theo CDC) (1), nghĩa là cứ 1 trong 8 người Mỹ có bệnh Covid-19.
- Vì vậy, quý vị không nên ngạc nhiên khi thấy người thân hay bạn bè chúng ta sẽ mắc bệnh này vì Covid-19 đang ở mọi nơi. Nếu bệnh Covid-19 cứ tiếp diễn với tốc độ này thì quý vị, tôi, và tất cả chúng ta sẽ có thể bị nhiễm.
- Chúng ta đã hiểu hơn một chút về bệnh Covid-19, về virus Sars-cov-2, và khả năng chữa trị đã đỡ hơn. Tuy rằng chúng ta chưa có vaccine và thuốc kháng virus hiệu quả nhưng những cách chữa trị hỗ trợ, chẩn đoán, xét nghiệm, cách ly, và theo dõi đã tốt hơn nhiều so với 6 tháng trước.
- Cả xã hội, cộng đồng, gia đình, và BS của quý vị đang ở bên cạnh quý vị và cùng nhau giúp quý vị lại chống bệnh này. Hàng ngàn BS, chuyên viên, khắp nơi đang nghiên cứu các thuốc chữa bệnh Covid-19, hàng trăm vaccine đang thử nghiệm, và trên 20 vaccine đang thử nghiệm trên người ở giai đoạn 1 và 2.
- Tinh thần là một yếu tố quan trọng để giữ hệ miễn dịch tốt, và hệ miễn dịch tốt là chìa khoá để phục hồi bệnh Covid-19 và các bệnh khác do virus gây ra.
2. Xem lại các triệu chứng và bệnh sử của mình Nếu quý vị có những triệu chứng sau (2) hay nghi ngờ mình mắc Covid-19 do tiếp xúc gần với người mắc Covid-19
- Sốt hơn ớn lạnh
- Ho
- Khó thở hay thở đứt đoạn
- Mệt mỏi
- Đau nhức cơ thể hay cơ bắp
- Mất khứu giác hay vị giác (mất khả năng ngửi mùi hay niếm đồ ăn)
- Đau cổ
- Nghẹt mũi
- Tiêu chảy
- Ói mửa và buồn nôn
3. Đi test Covid-19 (miễn phí) và dễ dàng để xác nhận bệnh
- Tại Los Angeles, quý vị vào trang https://covid19.lacounty.gov/testing/ để tìm chỗ và lấy cuộc hẹn.
- Gọi BS của quý vị để biết chỗ xét nghiệm Covid-19
4. Gọi điện cho BS để báo xác nhận Covid-19 dương tính và theo dõi chữa bệnh
- BS sẽ hướng dẫn quý vị theo dõi các triệu chứng và khi nào cần gọi cấp cứu
- Quý vị nên có sẵn thuốc Tylenol (Acetaminophen) ở nhà. Quý vị nên gọi BS nếu bị sốt hay đau nhức và BS của quý vị có thể sẽ cho quý vị uống 1-2 viên nếu bị sốt. Chữa triệu chứng Covid-19 càng sớm thì khả năng hồi phục càng cao, khả năng lây lan virus cho người khác càng thấp
- Quý vị không nên tự ý uống bất kỳ thuốc nào để chữa Covid-19.
- Ibuprofen (Aleve) vẫn có thể dùng cho Covid-19, theo FDA, (3) mặc dù có một số nghiên cứu cho rằng thuốc này không tốt bằng Acetaminophen. Vì vậy, hãy hỏi ý kiến của BS quý vị nếu muốn dùng thuốc nào
- Quý vị nên có máy đo oxygen ở nhà (bán tại tiệm thuốc hoặc Amazon) (xem hình) giá khoảng $30-40. Quý vị có thể do mỗi ngày 2 lần. Gọi BS nếu chỉ số pulse oxygen dưới 90% cho người khoẻ mạnh. Lưu ý là có một số bệnh nhân bị bệnh phổi mãn tính sẽ có chỉ số Pulse oxygen thấp.
4. Khi nào quý vị nên gọi cấp cứu:
- Khó thở
- Đau hoặc thắt ngực liên tục
- Mới bị lú lẫn
- Khó thức dậy hay gọi dậy
- Môi nhợt hoặc tím tái
- Đo oxygen thấp dưới 90% (hoặc gọi BS nếu không có triệu chứng khó thở)
5. Chữa các bệnh mãn tính vì các bệnh này làm hệ miễn dịch quý vị yếu đi, và khả năng bệnh nặng hoặc tử vong sẽ cao hơn
- Các bệnh cao huyết áp, tiểu đường, thấp khớp, cao mỡ, hay các bệnh ung thư và tim mạch
- Đi khám BS, kiểm tra máu, và kiểm tra mức độ vitamin D vì thiếu vitamin D dễ dẫn đến các biến chứng của bệnh Covid-19, các bệnh khác về xương khớp và hệ miễn dịch
- Quý vị có thể xem/nghe lại bài Vitamin D của tôi để biết ăn uống chất có nào vitamin D (sữa, cá, đồ biển, rau cải...) hay uống bổ sung Vitamin D3 liều lượng thế nào tại
Dr. Huynh Wynn Tran is a board certified, fellowship-trained Internal Medicine physician who specializes in Rheumatology and Dermatology at Wynn Medical Center.
1. https://www.statnews.com/2020/07/21/cdc-study-actual-covid-19-cases/ 2. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/symptoms-testing/symptoms.html 3. https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-advises-patients-use-non-steroidal-anti-inflammatory-drugs-nsaids-covid-19